(...)

Bron: Brief regering 23 mei 2023

EINDE ANTWOORD

REACTIE PETITIONARIS

Minister reageert op onze petitie, NCV blijft pleiten voor rechtvaardige vergoeding,

Naar aanleiding van onze petitie heeft minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een reactie gegeven. Samengevat is zijn antwoord: 'Ik erken de moeilijkheden die coeliakie met zich meebrengt. Maar de huidige regelingen met de fiscale aftrek van dieetkosten en gemeentelijke, bijzondere bijstand voor mensen met lage inkomens, zijn voldoende.

Daar zijn we het als Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV) niet mee eens. We zijn niet voor niets de petitie gestart. Veel mensen geven juist aan dat deze regelingen onvoldoende zijn en zij in de financiële problemen komen, door de hoge kosten van glutenvrije voeding. De minister geeft aan dat het basispakket van de zorgverzekering niet bedoeld is voor aangepaste voeding. In de brief staat de term 'zelfzorgmiddelen' waar het noodzakelijke glutenvrij dieet onder zou vallen. En die zelfzorgmiddelen vallen niet in het basispakket van de zorgverzekering.

Voor ons blijft de kern dat het glutenvrij dieet de enige behandeling is bij coeliakie. Het is dus niet zomaar 'ondersteunende, aangepaste' voeding. Het is het enige 'medicijn' voor coeliakiepatiënten. Omdat het voeding is, kopen mensen dat zelf. Maar om het dan een zelfzorgmiddel te noemen, gaat ons te ver. Het is niet zo dat er een medisch alternatief is dat coeliakiepatiënten ondersteunen met 'zelfzorg'. Zij zijn gedwongen hun eigen behandeling te betalen met het doen van de glutenvrije boodschappen.

Van de belastingaftrek van de dieetkosten weten we dat die regeling voor de meeste coeliakiepatiënten een wassen neus is omdat ze het drempelbedrag voor aftrek niet halen. Dat is ook de conclusie van een rapport waarin de regeling is onderzocht.

Sommige, maar niet alle, gemeenten betalen een bedrag aan blijvend zieke mensen en mensen met een beperking. Dit geldt dus niet voor alle mensen met coeliakie. Hetzelfde geldt voor de hoogte van het bedrag en de voorwaarden. Ook die verschillen per specifieke gemeente. Deze 'toevalligheid' druist in tegen het gelijkheidsbeginsel. Immers, pech als je als patiënt met deze auto-immuunziekte niet in zo'n gemeente woont.

Voor de NCV is het antwoord van de minister, hoezeer we dat ook waarderen, bij lange na niet afdoende. We blijven dus pleiten voor een rechtvaardige vergoeding voor de meerkosten van het glutenvrij dieet. We zijn daarover in contact met enkele Kamerleden, met wie we verder zullen praten. Daarnaast bekijken we de mogelijkheden om met het Ministerie van VWS in gesprek te gaan naar aanleiding van de brief.

In de petitie wordt geconstateerd dat de kosten van een glutenvrij dieet aanzienlijk zijn (€ 1.000 meerkosten per jaar) en hard stijgen, terwijl personen die om medische redenen glutenvrij moeten eten, geen andere keuze hebben dan deze kosten levenslang te maken. De petitie verzoekt ‘ervoor te zorgen dat de extra kosten voor het noodzakelijke glutenvrij dieet gecompenseerd worden, zodat het voor iedereen met coeliakie, dermatitis herpetiformis of glutensensitiviteit financieel haalbaar blijft om glutenvrij, veilig en gezond te eten’.

Graag reageer ik hierbij op deze petitie en de begeleidende brief. De Nederlandse Coeliakie Verenging ervaart in het gebrek aan compensatie voor de genoemde meerkosten, dat de ziekte onvoldoende erkend of serieus genomen wordt. Dit lijkt te worden afgeleid uit het gegeven dat er geen tegemoetkoming is in de meerkosten. Graag wil ik in reactie hierop aangeven, dat deze aandoening en de ernst daarvan absoluut wordt erkend en serieus genomen. De diagnosestelling en de eventuele overige zorgkosten zijn immers basisverzekerde zorg.

De basisverzekering dekt echter geen kosten voor aangepaste voeding. Deze komt daarom in beginsel voor eigen rekening. In voorkomende gevallen kunnen verzekerden vanuit het wettelijk vastgestelde basispakket– onder voorwaarden – recht hebben op dieetpreparaten. Dat betreft speciaal bewerkte of samengestelde producten voor bijzondere voeding, met een andere samenstelling en in een andere vorm dan normale voeding. De zorgverzekeraar vergoedt een dieetpreparaat alleen als een verzekerde niet uitkomt met aangepaste normale voeding of bijzondere dieetvoeding die te koop is in de winkel. Gewone dieetproducten, zoals glutenvrij brood, worden niet vergoed uit het basispakket. Het kan weliswaar zo zijn dat zorgverzekeraars een dieetvergoeding aanbieden vanuit de aanvullende verzekering.

Het is nogmaals niet een gebrek aan erkenning van aandoeningen als coeliakie, die maken dat de benodigde dieetvoeding niet uit het basispakket wordt vergoed. De vergoeding van zorg uit collectieve middelen is logischerwijs verbonden aan strikte voorwaarden. Voor dergelijke zelfzorgmiddelen is bepaald dat deze niet noodzakelijkerwijs vanuit het basispakket verzekerd hoeven te worden.

Overigens waardeer ik het signaal dat de Nederlandse Coeliakie Vereniging met deze petitie afgeeft. Alhoewel de kosten van dieetvoeding voor eigen rekening komen, zal een deel van de patiënten met coeliakie wellicht gebruik kunnen maken van de verschillende vormen van financiële ondersteuning die er zijn voor groepen met langdurig of chronisch hoge zorgkosten. Allereerst is er de regeling ‘aftrek specifieke zorgkosten’ voor personen die veel kosten maken, bijvoorbeeld als gevolg van een chronische aandoening zoals coeliakie. Onder voorwaarden kunnen zorgkosten, in dit geval de kosten voor dieetvoeding, vanaf een bepaald drempelbedrag worden afgetrokken in de aangifte inkomstenbelasting. Zoals de Nederlandse Coeliakie Vereniging aangeeft zal dit niet voor iedere patiënt soelaas bieden, het drempelbedrag is immers afhankelijk van het inkomen. Huishoudens met een lager inkomen en/of huishoudens waarin meerdere mensen dieetvoeding nodig hebben, zullen dit drempelbedrag sneller overschrijden. Ook betalen verschillende gemeenten een bedrag uit aan blijvend zieke mensen en mensen met een beperking. Dit zijn de zogenaamde meerkostenregelingen. De hoogte van het bedrag en de voorwaarden zijn onderdeel van gemeentelijk beleid.

Hoogachtend,

de minister van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport,

Ernst Kuipers